GroenLinks presenteert 45 voorstellen voor schonere lucht. Daarmee komen de Europese normen tegen luchtvervuiling (stikstofdioxide en fijn stof) in zicht, zo blijkt uit de beoordeling door het Milieu- en Natuurplanbureau. Dat verbetert de gezondheid van honderdduizenden mensen. De Nederlandse lucht is nu veel te vies. Het kabinet doet daar veel te weinig tegen.
Velen kennen de satellietfoto van Europa waarop Nederland schuilgaat onder een grote rode vlek van luchtvervuiling. De extreem vuile lucht kost Nederlanders gemiddeld één jaar van hun leven. Jaarlijks gaan zelfs achttienduizend mensen tien jaar te vroeg dood door luchtvervuiling. Het kabinet reageert daar veel te gelaten op. Ze zijn bang voor effectieve maatregelen en doen vrijwel niets. Het kabinetsbeleid zal de vervuiling daardoor nauwelijks verminderen. De Europese normen blijven zo ver buiten bereik. Daarom presenteert GroenLinks een eigen pakket met 45 maatregelen voor schone lucht. Dit pakket, getiteld “Lang zullen ze leven”, laat zien dat er véél meer mogelijk is dan wat het kabinet doet.
Het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) heeft het effect berekend van 26 van de 45 maatregelen uit het pakket. Dit zijn de generieke (landelijke) maatregelen, zoals prijsbeleid, subsidies en maatregelen bij industrie en bio-industrie. De mogelijke lokale en internationale maatregelen zijn nog niet meegerekend. Bovendien zegt het MNP dat de effecten van de nationale (generieke) maatregelen vermoedelijk hoger zullen uitvallen dan nu al kan worden aangetoond. Desondanks concludeert het MNP dat GroenLinks alle overschrijdingen van de norm voor stikstofdioxide (NO2) oplost. Met de voorgestelde aanvullende lokale maatregelen kan dat resultaat zelfs al tussen 2010 en 2015 worden bereikt.
De GroenLinks voorstellen zorgen eveneens voor een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid fijn stof in de Nederlandse lucht. De hoeveelheid fijn stof wordt echter sterk bepaald door internationale factoren. Volgens het MNP wordt de concentratie fijn stof voor 85% bepaald door bronnen in het buitenland en door natuurlijke bronnen. Toch slaagt GroenLinks er in om met haar landelijke (generieke) maatregelen het aantal knelpunten met tientallen procenten te verminderen. Het MNP verwacht dat die score nog gunstiger uitvalt dan nu al kan worden aangetoond. Bovendien zullen de voorgestelde lokale maatregelen zorgen voor een aanzienlijke verbetering. Bijvoorbeeld met het parkeerbeleid, tolmaatregelen en het weren van sterk vervuilende voertuigen kunnen lokale overheden veel knelpunten oplossen. Het MNP zegt hierover: ‘Van lokale maatregelen is bekend dat ze heel effectief kunnen bijdragen.’
We hebben onze buurlanden hard nodig om de knelpunten met fijn stof op te lossen. Op dit moment exporteert Nederland meer vervuiling dan het importeert. Daarom is het nu moeilijk om andere landen te bewegen tot een extra inspanning voor schonere lucht. Met de voorstellen van GroenLinks laat Nederland zien dat we zelf het maximale doen. Daardoor kunnen we een geloofwaardig en effectief beroep doen op de omringende landen. Het kabinet gebruikt het internationale karakter van de luchtvervuiling om zich er achter te verschuilen en niets te doen. Daardoor zullen andere landen evenmin snel in beweging komen om Nederland te helpen: zij hebben immers meer last van ons dan wij van hen. De voorstellen van GroenLinks doorbreken die patstelling en zorgen voor schone lucht in Nederland én in de omringende landen. Op die manier kunnen we samen aan de normen voldoen en kan het kabinet haar lobby voor versoepeling van de normen staken.
Wijnand Duyvendak